Krivično delo Izazivanje panike i nereda, koje se nalazi u Krivičnom zakonu Republike Srbije pod članom 343, krivično je delo o kom se priča i koje je često u fokusu javnosti
U poslednje vreme sve češće čujemo kako je neka osoba privedena i uhapšena zbog iznošenja svog stava na društvenim mrežama Facebook i Twitter. U tim slučajevima „revolucionari sa društvenih mreža“ neretko završe u pritvoru ili kućnoj izolaciji, a zbog „širenja panike putem društvenih mreža“. Često i mediji zbunjuju jer prenose delimično tačne informacije, pa primera radi napišu da se “osumnjičeni tereti za krivično delo širenje panike i nereda u pokušaju“. Međutim, u Krivičnom zakonu Republike Srbije u članu 343. jasno je propisano krivično delo za „Izazivanje panike i nereda“ što apsolutno nema nikakve veze sa “širenjem panike i nereda“.
Šta je izazivanje panike i nereda?
Naime, pod izazivanjem panike i nereda podrazumeva se iznošenje ili prenošenje lažnih vesti koje mogu da izazovu paniku ili teže narušavaju javni red i mir, kao i da osujete ili ometaju sprovođenje odluka i mera državnih organa ili organizacija. Za ovo krivično delo predviđena je kazna zatvora od tri meseca do tri godine i novčana kazna. Tu je i drugi stav – „Ukoliko je ovo delo načinjeno putem medija i sličnih sredstava informisanja, kao i na javnim skupovima učinilac se može kazniti zatvorom od šest meseci do pet godina. Znači, izazivanje podrazumeva aktivnost pojedinca u cilju njenog nastanka.
Šta je širenje panike i nereda?
S druge strane, širenje panike daje doprinos nečemu što je već dogodilo (u ovom slučaju to su panika i nered). Bez dublje analize toga da li su društvene mreže (Facebook, Twitter) sredstva javnog informisanja (uzećemo da jesu), u ovakvim slučajevima se prvo mora dokazati da je radnjom učinioca izazvana posledica koja se kod nekog dela ogleda u izazivanju panike ili težem narušavanju javnog reda i mira, osujećenju ili značajnijem ometanju sprovođenje odluka i mera državnih organa ili organizacija koje imaju javna ovlašćenja. Dakle, da bi se neko optužio za širenje panike potrebno je prvo dokazati krivicu, odnosno postojanje umišljaja ili svesnog nehata.
